Çalışanların beklediği haber geldi… Mesai saatleri düşüyor, izinler uzuyor…

Posted by

Son dönemde bütün dünyada çalışma saatlerinin kısaltılması ile ilgili tartışmalar ve bu konuda pilot denemeler devam ediyor. Türkiye de son dönemde hem yeni çalışma modelleri hem de mesai saatleri üzerinde çalışmalar yürütüyor. Orta Vadeli Program’da da yer alan yeni çalışma modelleri ile daha verimli ve istihdam artırıcı yöntemler planlandı.

Sabah’ın haberine göre, haftalık 45 saat olan yasal çalışma sürelerinin de düşürülmesi söz konusu. Bu kapsamda haftalık çalışma sürelerinin 35 ya da 40 saat olması üzerinde duruluyor.

Mevcut çalışma saatleri ise şu şekilde; 1936 tarihli İş Yasası günde 8, haftada 48 saat. 2003 tarihli İş Yasası günde 7,5 haftada 45 saat. Basın iş yasası günde 8 haftada 48 saat. Yılda en fazla mesai 270 saat.

Türkiye’de düşünülen çalışma modeli ile 35 saatlik haftalık çalışma programında eğer 6 gün çalışılırsa günde 6 saatlik mesai, 5 gün çalışılırsa 7 saatlik mesai söz konusu. 40 saatlik haftalık çalışma programında ise bu, 6 günlük çalışmada günlük 6.5 saat 5 günlük çalışmada ise günlük 8 saatlik çalışma olarak ortaya çıkacak.

ÇALIŞAN SAĞLIĞI ÖNE ÇIKIYOR

Kısa çalışma sürelerini deneyen ülkelerde yapılan araştırmalara göre çalışanların daha sağlıklı olduğu, ailelerine ve kendilerine daha fazla zaman ayıran çalışanların daha verimli oldukları gözleniyor. Bu durum hem üretim kalitesini artırıyor hem de iş barışının sağlanmasına yardımcı oluyor.

DÜNYA BU MODELİ DENİYOR

Dünyanın birçok ülkesinde haftada 4 gün çalış 3 gün izin yap modeli deneniyor. Bu denemelerin çoğunda verimin düşmediği görülüyor. İşte bazı ülkelerdeki uygulamalar…

BELÇİKA: Avrupa’da 4 günlük çalışma yasasını çıkaran ilk ülke. 2022’de çıkan yasa ile çalışanlar maaş kaybı olmadan haftada 4 ya da 5 gün çalışma seçme hakkına sahip oldu.

PORTEKİZ: 39 özel şirket, pilot çalışmaya katıldı. Çalışanlar zamanının yüzde 80’ini işe verecek ama yüzde 100 maaş alacak.

İNGİLTERE: 4 gün çalışma geniş şekilde uygulanıyor. 61 şirket bu çalışmaya katıldı. Üretimin aksamadığı verimin arttığı gözlemlendi…

İSKOÇYA: Burada çalışma saatlerinin yüzde 20 düşürülmesi yasası hazırlandı. Ancak maaşların değişmemesi gerektiği de yasada yer aldı.

İSPANYA: Hükümet geçen aralık pilot uygulamayı onadı. Sanayi Bakanlığı, projeye dahil olacak şirketler için 10 milyon euroluk fon kurulduğunu açıkladı. Projeye 2 yıl sadık kalan şirketler fondan yararlanacak.

İSVEÇ: Ülkede günlük 6 ve 8 saat çalışma denemeleri yapıldı. Çalışanların büyük bölümü 6 saati seçti ancak 8 saat isteyenler de oldu

Kısa çalışma sürelerinin dezavantajlarına bakıldığında ise çalışanlarda “ücretim ve tazminatım düşer mi” korkusu yer alıyor. Bu yüzden uygulamalarda düzenlemelere mutlaka ‘tam ücret’ ekleniyor. Ancak işverenlerin bazı sektörlerde parça başı iş yaptırarak ücretleri düşürme politikası gütmesi de söz konusu olabilecek.

ÜCRET DÜŞER KORKUSU

Kısa çalışma sürelerinin dezavantajlarına bakıldığında ise çalışanlarda “ücretim ve tazminatım düşer mi” korkusu yer alıyor. Bu yüzden uygulamalarda düzenlemelere mutlaka ‘tam ücret’ ekleniyor. Ancak işverenlerin bazı sektörlerde parça başı iş yaptırarak ücretleri düşürme politikası gütmesi de söz konusu olabilecek.

SEKTÖR VE MESLEKLER SEÇİLECEK

Hem yeni çalışma modellerinde hem de çalışma saatlerinin düşürülmesinde meslekler ve sektörler arasında farklılıklar da olacak. Kamu kurumlarında farklı uygulamalar yine alanlara göre değişebilecek. Eğitim, emniyet, sağlık gibi alanlarda farklı uygulamalar öne çıkabilecek. Yine özel sektörde de ofis işleriyle imalat işleri arasında yine modellerin uygulanması bakımından farklılıklar oluşacak.

Leave a Reply

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir